Foto: Davide Heijmans, Portraitfactory, Rijksmuseum februari 2024

E R I C K   O V E R V E E N

(Heerlen, 1973)

is literair auteur, journalist, dj en sinds 1 maart 2023 Chef Kunst en Cultuur van De Andere Krant.

In 2003 kreeg hij landelijke bekendheid met de bestselling poproman ‘Maansverduistering’. Naast zijn radiocarrière werkte Overveen als journalist o.a. voor Nieuwe Revu, Trouw, Daily Mirror, en Aktueel. Als literair recensent schreef hij voor o.a. de VPRO-gids, HP de Tijd en Passionate Magazine. Zijn filmscenario ‘Delirium?!’ uit 2011 over twee jonge kunstenaars ten tijden van de moord op Theo van Gogh veroorzaakte op voorhand veel commotie in de media. Hoewel de film uiteindelijk niet voltooid werd, werkte Overveen in de jaren erna onverstoorbaar verder aan de romanversie. ‘Delirium?!’ is zijn vlijmscherpe, gewaagde, tweede roman die op maandag 2 november 2020 verscheen. Inmiddels is 'Delirium?!' 2 november 2023 verschenen in een re-release bij uitgeverij Ezo Wolf onder de noemer 'Theo van Gogh / Delirium'. 

ACHTERGROND

Erick Overveen studeerde psychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, maar verruilde zijn studie voor een radiocarrière op Radio Amsterdam & Octaaf FM - Diemen. Tussen 1990 en 2005 werkte hij als deejay en producer voor onder andere voor Radio Veronica, Kink FM, de KRO en Falcon Radio Valkenburg a/d Geul, Radio Limburg, en CRM Radio, Hitradio. Daarnaast draaide hij als jazz/lounge-deejay in o.a. Des Artistes (Maastricht), BoomChicago (Amsterdam), Kashmir Lounge (Amsterdam), JOY (C&D), Life Palace (Gulpen), Supperclub Amsterdam, Buddha Bar (Parijs).

Als radiodeejay. Hitradio CRM, mei 1991

MAANSVERDUISTERING / SCENES UIT HET LEVEN VAN DE LAATSTE DEEJAY

De roman is een 'coming-of-age'-poproman die zich afspeelt in 1992 en verhaalt over de 20-jarige David Jona, die zichzelf opwerpt als 'de laatste deejay' om de ontzieling van de moderne popradio tegen te gaan. Volgens Jona wordt de deejay van zijn artistieke creativiteit (muziekkeuze, computerformats, freedom of speech etc.) beroofd. De roman, grotendeels gebaseerd op Overveens persoonlijke ervaringen voor en achter de schermen van de radiowereld, werd verdeeld ontvangen. HP/De Tijd schreef: "Producer-deejay Erick Overveen beleeft zijn eigen 'culture revolutie' dankzij zijn ADHD-roman Maansverduistering". NBD Biblion schreef: "Het verhaal heeft veel vaart, de dialogen zijn verzorgd en de beeldspraak is vaak geslaagd." In dagblad De Limburger schreef Koen Eykhout onder meer: "Wat de hedendaagse literatuur mist is een soort anti-schrijver. De straat moet erin. Disco, sport en soap zitten al in pop, toneel en film, maar amper in een boek. Uitzonderingen zijn Maansverduistering Erick Overveen (deejays) en Interview van Theodor Holman (Katja/soap). Mooie boeken, maar het blijven uitzonderingen." Maar er waren ook literaire recensenten zoals Merel Roze van 't NRC Handelsblad die het boek bekritiseerden. 

Fotosessie voor de debuutroman Maansverduistering / De Laatste DJ door Plein Publiek fotografie.

Amsterdam, september 2003. 

Op donderdagochtend 6 november 2003 werd het boek gepresenteerd bij Stenders Vroeg van Vara/Veronica-deejay Rob Stenders, die zelf ook een bijrol in het boek heeft, op 3FM. Behalve dat de inhoud van de roman besproken werd ("een gruwelijk spannend verhaal"), werd er ook ingegaan op de link tussen het boek en de toenmalige actualiteit: namelijk de topsalarissen van dj's, en over het feit dat computerformats "de kunstzinnigheid en creativiteit van de radio als een moeras onderuit zuigen en dj's monddood maakt," aldus Overveen.

Vervolgens brak er een landelijke discussie uit over het hoofdthema in het boek: de om zich heen grijpende mechanisering en vercommercialisering van het radiomaken en de topsalarissen van deejays. In Maansverduistering wordt het besproken door tal van deejays, zoals Lindo Duvall (Radio 538), Arjen Grolleman (Kink FM), Hans Schiffers en Frits Spits (Radio 2), en tientallen lokale- en regionale omroep deejays die Overveens statement volledig onderstrepen. En op televisie bij onder andere BNN Hey DJ, en bij Vara Laat op Nederland 3, waar oud-deejay Willem van Kooten een vuist balde voor Maansverduistering, tot woede van Ruud de Wild (BNN). Vanwege de massale kritische belangstelling werd de roman binnen een week een bestseller en belandde in november 2003 in de Boeken Bestseller top 60.

Naar aanleiding van zijn debuutroman werd Overveen in november 2003 aangesteld als programma-directeur bij Radio Limburg (Star FM), waar hij een non-formatbeleid hanteerde in de geest van zijn boek. Dit leidde echter tot teleurstellende luistercijfers en veel publiek debat en onrust in de pers. Het idealisme van de vrije popradio dat in Maansverduistering nog zo veelbelovend leek, eindigde in werkelijkheid in een commercieel debacle.

JOURNALISTIEKE LOOPBAAN

Na zijn ontslag bij Radio Limburg en Radio Veronica, schreef Overveen als journalist artikelen voor onder andere Aktueel, Nieuwe Revu, Panorama en Trouw. Hij interviewde onder anderen de familie van Pim Fortuyn: Marten Fortuyn, en diens aanhangers Hans Smolders en Theo van Gogh. Voor Aktueel werkte hij maandenlang undercover bij een islamitische krant en publiceerde hij onthutsende resultaten hierover in onder andere het tv-programma Nova. Naar aanleiding van de moord op cineast Theo van Gogh richtte hij in 2005 de Stichting 'Recht van spreken' op met  oud-leden van de LPF. Verder publiceerde hij in dagblad Trouw^[5] kritische interviews met onder anderen Abou Jahjah en schrijver Abdelkader Benali. In deze jaren richtte hij samen met schrijfster Claire Polders het forum 'Schrijvers op elkaar' op: een virtueel trefpunt waar jonge literaire debutanten polemieken met elkaar bedreven en lezingen gaven.

Ondertussen werd hij steeds politiek actiever, blogde kritisch en schreef in 2010 een schotschrift over de toenmalig nieuwe president Mark Rutte. Daarnaast hield hij zich maandenlang intensief bezig met een zelfstandig onderzoek naar de verdwijning van de Noord-Hollandse studente Tanja Groen in Maastricht. Het resultaat van Overveens zelfstandige onderzoek is onder andere opgenomen in het boek Fietstocht zonder einde van Peter R. de Vries en journalist Rob Hendriks, dat begin 2009 verscheen. Tevens schreef hij tussen 2004 en 2010 onder verschillende pseudoniemen en heteroniemen tientallen essays, recensies en artikels voor literaire tijdschriften als Zoetermeer, Ambrozijn (B), Awater, de VPRO Gids, Vrij Nederland en Passionate Magazine, en later, tijdens zijn ballingschap ook voor kranten als Le Monde, Daily Mirror, Süddeutsche Zeitung, Die Welt, 

Interview met Marten Fortuyn voor Nieuwe Revu & Aktueel 2006

CONTROVERSE DELIRIUM?! - DE MOORD OP THEO VAN GOGH

Begin 2011 kondigde Overveen in onder andere Sp!ts en De Telegraaf aan,^[7] dat zijn bedrijf Citizen Media de eerste featurefilm ging maken over de laatste dagen van regisseur Theo van Gogh, Delirium?! geheten, maar de film werd stilgelegd na geruchten over miljoenenfraude, belastingontduiking en protesten van onder andere moslimverenigingen, hetgeen veel commotie veroorzaakte in de Nederlandse media. Het programma TROS Radar besteedde maar liefst drie uitzendingen aan het financiële debacle. Overveen koos voor vrijwillig ballingschap in Parijs/Frankrijk om zijn rechtszaak af te wachten. 

In De Telegraaf van 17 maart 2015 schreef rechtbankverslaggever Saskia Belleman dat de preproductie rond Delirium?! meer dan 2 miljoen euro had gekost en dat Overveen schuldig was bevonden aan o.a. grootschalige belastingontduiking. In de landelijke pers was er veel belangstelling voor Overveen's rechtzaak. Als reactie publiceerde hij namens Citizen Media in NRC Handelsblad een manifest waarin hij een vuist balde voor onafhankelijke filmmakers. Hierna koos hij voor vrijwillig ballingschap en reisde als filmmaker en journalist door Europa op zoek naar nieuwe horizonten. Hij woonde in o.a. Berlijn, Londen, Lissabon, Antwerpen, Wenen en Sofia waar hij niet alleen een serie korte, artistieke films maakte en veel journalistieke stukken schreef, maar tevens koortsachtig doorwerkte aan de romanversie van Delirium?! 

Met Volkskrant/HP de Tijd/ Geen Stijl schrijver/columnist Arthur van Amerongen bij "De Schreeuw" van kunstenaar Jeroen Henneman: het monument ter nagedachtenis aan cineast/interviewer en geestverwant Theo van Gogh (1957-2004) in het Oosterpark in Amsterdam. 

Die roman genaamd Delirium?! verscheen uiteindelijk op maandag 2 november 2020 tijdens de herdenking van Theo van Gogh in 't Oosterpark in Amsterdam, en was 's avonds en de maanden erna regelmatig trending op social media. Het boek werd echter wisselend ontvangen door literaire critici. Recensent Hans Renders van de De Volkskrant en NBD Biblion noemde Delirium?! "'n intrigerende roman met hallucinante dialogen" (zie kopje persreacties), maar De Morgen hekelde het boek met termen als ‘rechts-radicaal, en revisionistisch'. Daarentegen prijsde Dr. Paul Cliteur Delirium?! de boekenhemel in als een klassieke roman en vergeleek Overveen met auteurs als Michel Houellebecq en George Orwell. Ondanks het feit dat Delirium?! via de socials en de nieuwe media uitgroeide tot een populair cultboek weigerde de NPO en Delirium?! een podium te geven vanwege Overveen's felle kritiek op o.a. corona, de islam en het wokisme terwijl hij ondertussen dagelijks tot de 10 beste Twitteraars van Nederland en Vlaanderen behoorde. Sinds 2021 is hij weer journalist en treedt hij ook weer mondjesmaat op in de publieke media zoals bij Forum Inside van politicus Thierry Baudet, Café Weltschmerz en in diverse radioprogramma's zoals bij BNR. 

Erick Overveen (links) te gast in Forum Inside van Thierry Baudet. Met o.a. Dr. Paul Cliteur, Ralf Dekker en Marcel de Graaff.

Sinds begin 2023 is Overveen ook Chef Kunst & Cultuur bij De Andere Krant. Op 2 november 2023 werd Delirium?! - Theo van Gogh bij Uitgeverij Ezo Wolf opnieuw uitgebracht in een speciale versie met vele extra's, eindnoten en toevoegingen. Delirium?! werd ook vermeld als literatuurklassieker in "De Bolle Gogh" - de bestseller biografie over Theo van Gogh door Jaap Cohen, die begin 2024 verscheen. Fragmenten uit Delirium?! werden ook geciteerd door diverse andere auteurs zoals o.a. Michel Houellebecq en Arthur van Amerongen. 

De nieuwe versie Theo van Gogh - Delirium incl. eindnoten en extra scenes, gepubliceerd door Uitgeverij Ezo Wolf, is sinds 2 november 2023 overal verkrijgbaar.